حقوق حیوانات و مجازات حیوان آزاری

حقوق حیوانات، حقوق زیردستان و بی نوایان است، حفظ حقوق آن ها یکی از نتایج تمدن واقعی و انسانیت حقیقی و هم چنین حفظ عقل، اخلاق و حیثیات یک جامعه است.

احترام به حقوق حیوانات، از ویژگی‌های یک جامعهٔ سالم است. خشونت در برابر حیوانات و زیر پا گذاشتن حقوق آنها از یک طرف نشانه و پیامد عدم وجود سلامتی روانی و اخلاق در یک جامعه است و از طرف دیگر، به خودی خود به گسترش ناامنی و بی‌اخلاقی در جامعه دامن می‌زند.

احترام به جان و حقوق دیگران، مهم‌ترین چیزی است که یک انسان باید یاد بگیرد. بدون این اصل ساده، اخلاق و معنویت معنایی ندارد و به تبع آن امنیت، آرامش و صلح در جامعه هرگز به تحقق نمی‌رسد.

بخش اعظم زیست محیطی را حیوانات تشکیل می دهند که به مانند انسان ها دارای حقوق مختص به خود مانند ؛ حق حیات ، حق درمان ، حق زیست جمعی ، حق زیست بدون خشونت ، پرهیز از نسل کشی، حق استفاده از حیات وحش و امثال این ها هستند .

در ایران  علی رغم فرهنگ و ادب غنی ایرانی و آموزه های مقدس اسلامی، متأسفانه نظاره گر آمار فزاینده بی توجهی به حقوق حیوانات هستیم . جای بسی تأسف است که تا کنون برای وضع نمودن قوانینی جهت منع از ظلم نسبت به حیوانات در ایران اقـدام نکرده اند، که نه فقط از راه زیاده روی جور و ستم نسبت به آن ها جلوگیری می شود، بلکه منافع آن بیشتر مترصد انسان خواهد شد. و بهترین راه برای تهذیب اخلاق یک جامعه است.

 وجدان و شرافت، هر انسانی رامجبور می کند که در دادخواهی آن ها شرکت نموه و هر چـه زودتر جبران حقوق پایمال شده آن ها را بنماید .

حقوق حیوانات در قانون :

 اقدامات کشورمان  بر خلاف کشور های  پیشرفته در حوزه مسئولیت کیفری حیوان آزارها  و تأمین حیات و امنیت حیوانات مؤثر نبوده و با خلأ جدی قانونی همراه می باشد.

و در اثر این خلأ قانونی متمادی، همواره شاهد خشونت جامعه ی انسانی علیه حیوانات بی پناه بوده ایم گویی این عمل قبیح تبدیل به امر طبیعی و بدیهی گشته است.

جای بسی اندوه است که استمرار آزار و اذیت حیوانات و فرافکنی های مسئولان در ضعف تدوین قانون در ارتباط با حقوق حیوانات، وضعیت سلامت و حیات این موجودات را در ایران نا امن تر می کند. در حالی که با پیش بینی قوانین با هدف «رعایت حقوق حیوانات و حفظ سلامت و حیات آن ها» در راستای آن جرم انگاری و مجازات درخور و مناسب حیوان آزارها می توان از حجم این خشونت و بی مهری در کشور کاست.

با قیاس قانون مجازات سابق و فعلی در می یابیم قانون مجازات مصوب سال ۷۰ به موضوع حقوق حیوانات بیشتر اهمیت داده و نمود آن  را در موادی چون: ۳۶۲،۵۲۲،۵۱۲،۵۲۱،۵۰۱ قانون سابق می توان دید .

در قانون مجازات فعلی مصوب۹۲ در بخش تعزیرات در فصلی تحت عنوان«احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیوانات » به تعیین مجازات حیوان آزاری پرداخته است.

ماده ۶۷۹ قانون مجازات (تعزیرات)  بیان می دارد :

هر کس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی که شکار آن‌ها توسط دولت ممنوع اعلام شده است را بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند به حبس از نود و یک روز تا شش ماه یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد.

ماده ۶۸۰ همان قانون مقرر داشته است:

هر کس بر خلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حفاظت شده نماید به حبس از سه ماه تا سه سال و یا جزای نقدی از یک و نیم میلیون ریال تا هجده میلیون ریال محکوم خواهد شد.

وفق ماده ی اخیر الذکر تضییع حقوق حیوانات طبق قانون مجازات اسلامی جرم بوده و نوع ترویج خشونت در پی دارد که موجب به مخاطره انداختن نظم عمومی و بهداشت عمومی می شود .

شکار کردن حیوانات :

در مناطقی که حیوانات تحت حفاظت هستند ،هرگونه شکار غیر قانونی به حساب می آید. و مرتکب مطابق ماده ۶۸۰قانون مجازات بخش تعزیرات مجازات می شود. که همین جا لازم می دانیم به ناچیز بودن این مجازات ،غیرقابل بازدارندگی برای متخلفان و عدم اجرای قانون از سوی مسئولان ذی ربط اشاره کنیم.

مستند به قانون «شکار و صید» ، مبادرت به هرگونه شکار و صید و پرورش و تکثیر و نگاهداری و خرید و فروش مستلزم تحصیل پروانه از شکاربانی  و نظارت بر صید است .

مجازات شکار و صید در شرایط ممنوعه :

-کسانی که مرتکب اعمال زیر شوند به حبس تأدیبی از یازده روز تا یک ماه و یا جزای نقدی از یک هزار تا پنج هزار ریال محکوم می‌شوند:

‌الف – شکار و صید در فصول و ساعات ممنوعه.
ب – شکار و صید با وسائل و از طرق ممنوعه.
پ – ازبین‌بردن رستنیها در مناطق حفاظت شده.
ت – شکار و صید بدون پروانه کلیه حیوانات زنده قابل شکار و یا حمل و یا عرضه و یا
فروش آن.
ث – حمل یا عرضه یا فروش و صدور حیوانات کشته قابل شکار و اجزای حیوانات مزبور وهمچنین نگاهداری آنها در اماکن عمومی به استثنای‌آنچه از طرف شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید مجاز اعلام شده باشد.

 – کسانی که بدون پروانه مرتکب شکار یا صید گردند به حبس تأدیبی از ۱۱ روز تا دو ماه و یا جزای نقدی از یک هزار ریال تا ده هزار ریال‌محکوم می‌شوند.

-کسانی که مرتکب اعمال زیر گردند به حبس تأدیبی از یک ماه تا سه ماه ویا به جزای نقدی از پنج هزار ریال تا بیست هزار ریال محکوم‌ می‌شوند:
‌الف – شکار و صید در قرقهای سلطنتی.
ب – شکار و صید حیوانات حمایت شده بدون پروانه.
پ – شکار و صید بدون پروانه در مناطق حفاظت شده و قرقهای اختصاصی.
ت – تعلیف و تخریب و ازبین‌بردن رستنیها در پارکهای وحش.
ث – بستن سد و کلهام “‌شیل” در مسیر رودخانه‌ها به منظور صید غیر مجاز.
ج – آلوده نمودن آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و قنوات و برکه‌ها و مردابها به موادی که موجبات از بین بردن آبزیان را فراهم نماید.

-کسانی که مرتکب اعمال زیر گردند به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال ویا به جزای نقدی از بیست هزار تا پنجاه هزار ریال محکوم‌می‌شوند:
‌الف – شکار و صید یا ازبین‌بردن حیوانات قابل شکار با استفاده از سموم یا موادمنفجره مانند دینامیت و غیره.
ب – شکار بدون پروانه آهو و جیبیر و گورخر و گوزن زرد.
پ – شکار و صید بدون پروانه پستانداران و آبزیان قابل شکار و صید که از خارج کشور وارد و حمایت شده اعلام گردیده باشد.
ت – شکار و صید بدون پروانه در پارکهای وحش.

از حیوان آزاران غافل نشویم!

بله! غفلت نکنیم امثال«بیجه» قاتل و کودک آزار شهرپاکدشت، در اعترافات خود علاوه بر تجاوز به ۱۵ کودک و قتل آنها به این موضوع مهم نیز اشاره داشت که پیش از کودک آزاری؛ در اولین جنایت خود، سگ کشته بود! و پس از حیوان آزاری به سمت کشتن کودکان جذب شده بود.

گردآورنده : حقوق خوانِ وکیلم باش ، خانم محدثه سالاروند