حقوق مالکیت فکری حمایت از اختراعات و ابتکارات و در اصل آن چه که از فعالیت‌های فکری بروز و ظهور کند، می باشد. بنابراین موضوع این حقوق شیء معین مادی نیست.
حقوق مالکیت فکری بر مبنای ماهیت مورد حمایت به دو دسته مالکیت معنوی و مالکیت مادی تقسیم می شود.
مالکیت معنوی :
در مالکیت معنوی که صرفاً دارای جنبه ی معنوی و اعتباری است، به مالک اثر اجازه محافظت از اثر را می دهد. مثلاً یک شاعر نسبت به شعر هایش می تواند اجازه انتشار یا عدم انتشار را بدهد.
مالکیت مادی :
مالکیت مادی دسته ای از مالکیت است که جنبه بهره برداری مالی و منفعت تجاری را شامل می شود . در این نوع مالکیت اذن برای بهره‌برداری درآمدهای حاصل از مالکیت مادی به شخص حقوقی یا حقیقی داده می شود .
مالکیت مادی بر خلاف مالکیت معنوی قابل انتقال و خرید و فروش است. مثلا کارمند تحقیقی یک شرکت اتومبیل سازی چنانچه اتومبیلی اختراع کند ، مالک مادی اختراع ، شرکت مذکور می باشد و کارمند مالک معنوی آن است.
در یک تقسیم بندی دیگر مالکیت فکری به دو بخش مالکیت ادبی_هنری و مالکیت صنعتی تقسیم بندی می شود .
مالکیت ادبی-هنری :
از مالکیت ادبی_هنری تحت عنوان “حق مؤلف” نیز یاد می شود. می توان دلیل آن را این موضوع دانست که با توجه به ذکر نام مؤلف که بیشتر برای نویسندگان به کار برده می شود ، در ابتدا این حقوق صرفا نویسندگان و آثارشان را مورد حمایت قرار می داد ، برای همین بدین نام به کار برده می شد . به تدریج و با پیشرفت جوامع، ابتکارات بشری دیگر هم مورد حمایت قرار گرفته است.
مالکیت صنعتی :
مالکیت صنعتی اندیشه و افکار افرادی که آثارشان را به ثبت رسانده اند در برابر اشخاص ثالث مورد حمایت قرار داده و زمینه ابتکار و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را فراهم کرده است .
در مالکیت ادبی و هنری اثر به محض خلق، مورد حمایت قانونی قرار می گیرد اما در مالکیت صنعتی تا زمانی که صاحب ایده و اختراع و علامت تجاری اثر خود را به ثبت نرساند، مشمول حمایت قانون نمی شود.
متولی ثبت مالکیت صنعتی در ایران قوه قضاییه (سازمان ثبت اسناد و املاک کشور) و متولی ثبت آثار ادبی و هنری در صورت درخواست متقاضی وزارت ارشاد است.
از انواع مالکیت صنعتی می توان به :
