روابط کارگر و کارفرما هم چنین حقوق و مزایا و ساعت کاری و قراردادکار و مواردی از این قبیل تحت عنوان قانونی به نام قانون کار معین شده است.
۱) تعریف کارگر :
به افرادی که با هرعنوانی در برابر کار برای کارفرما حق الزحمه، حقوق، دستمزد، سهم و یا سایر مزایا را دریافت میکند، کارگر گفته می‌شود.
۲) تعریف کارفرما :
باید تعریفی از کارفرما ارایه دهیم: کارفرما افراد حقیقی یا حقوقی هستند که کارگر بنا بر درخواست و حساب وی به ازای دریافت مبلغی به عنوان حق السعی کار میکند.
۳) قرارداد کار :
به قرارداد کتبی و یا شفاهی که بر طبق آن کارگر به ازای دریافت حق السعی کاری را برای کارفرما در مدت زمانی موقت یا غیر موقت انجام دهد را قرارداد کار می‌گویند (نمونه قرارداد کار) در این قرار داد علاوه بر ذکر شدن مشخصات کامل طرفین باید موارد دیگری هم ذکر شود.مثل نوع کار یا حرفه ای که کارگر در آن فعالیت دارد، دستمزد مبنا ، ساعات کاری، مرخصی‌‌ها، تعطیلات، مکان فعالیت کارگران، تاریخ بستن قرارداد، مدت زمان قرارداد کارگر برای کارهایی با بازه زمانی معین و مواردی از این قبیل.
طرفین با رضایت یکدیگر می‌توانند مدت زمانی را به صورت آزمایشی طی کنند. در این مواقع هر یک از طرفین این اجازه را دارد که بدون تذکر قبلی و یا بدون الزام برای پرداخت خسارت، رابطه کاری را قطع نماید. در این شرایط کارفرما فقط موظف به پرداخت حقوق مدت زمان کاری کارگر خواهد بود.
بر اساس ماده ۱۸ قانون کار اگر کارگر با شکایت کارفرما توقیف شود و این توقیف به محکومیت کارگر ختم نشود، کارفرما موظف است ضمن پرداخت ضرر و زیان به کارگر، دستمزد و مزایای وی را نیز پرداخت نماید. ضمن اینکه مدت زمان توقیف در سابقه خدمت کارگر محاسبه خواهد شد.
در تبصره این ماده آمده است تا زمانی که حکم دادگاه اعلام شود، کارفرما موظف است به منظور تامین احتیاجات خانواده کارگر، پنجاه درصد از حقوق کارگر را به عنوان علی الحساب به خانواده وی پرداخت کند.
چنانچه کارگر فوت کند، بازنشسته شود، از کارافتاده شود، استعفا دهد، مدت قرارداد موقت به اتمام برسد و تمدید نشود و یا کار در قراردادهای با مدت معین تمام شود قرارداد مورد نظر خاتمه خواهد یافت.
چنانچه کارگر در انجام وظایفش کوتاهی کند و یا از قوانین و آئین نامه انضباطی کارگاه پیروی نکند، کارفرما میتواند پس از نظر مثبت شورای اسلامی کار، مطالبات و حقوق معوقه به ازای هر سال سابقه کار را به عنوان حق سنوات به کارگر پرداخت نماید و قرارداد موجود را فسخ نماید.
صورتی که شکایتی بین نماینده کارگران و کارفرمایان به وجود بیاید، هیئت تشخیص و حل اختلاف فورا به ان رسیدگی خواهند کرد. هیئت حل اختلاف باید حداکثر ۳۰ روز پس از دریافت شکایت به آن رسیدگی کند.
بر طبق قانون مزد کارگر باید در فاصله‌‌های زمانی مرتب و مشخص و در روزهای غیر تعطیل به کارگر پرداخته شود. کارفرما موظف است برای پرداخت مزد از وجه رایج مملکت و در صورت رضایت طرفین از چک بانکی استفاده نماید.
بر طبق قانون روز جمعه به عنوان روز تعطیلی کارگران در نظر گرفته شده است و در آن روز از مزد نیز برخوردار می‌باشند.
